การอักเสบ เรื้อรัง ถูกจัดว่าเป็นปัจจัยหลักในการเสียชีวิตระดับโลก นำบทความนี้ ที่มีการกล่าวถึง และงานวิจัยทางวิทางวิทยาศาสต์ที่สนับสนุนว่า สมุนไพรบางชนิดมีความสามารถสุดเจ๋ง สารมารถต้านการอักเสบและช่วยเสริมสมดุลให้แก่ร่างกาย มาดูกันค่ะว่ามีสมุนไพรอะไรกันบ้าง
- ขิง Ginger
- ขมิ้น Turmeric
- กระเทียม Garlic
- พริกไทยดำ Black Pepper
- การพลู Cinnamon
- ชาเขียว Green Tea
- อบเชย Cinnamon
ก่อนอื่นมาทำความเข้าใจกับอาการอักเสบกันก่อนค่ะ การอักเสบ เป็นกระบวนการส่วนหนึ่งของกลไกทางร่างกายตามธรรมชาติ ที่ช่วยควบคุมให้ระบบการต้านทานของร่างกายที่ประกอบด้วยระบบอินมูนต่างๆมากมายมาช่วยกันปกป้อง และรักษาร่างกายในภาวะที่ร่างการเกิดการบาดเจ็บ
การอับเสบ ถ้าให้แบ่งกันง่ายๆ จะแบ่งออกเป็น 2 แบบ ประเภทคือ การอักเสบ แบบบฉับพลัน และการอักเสบ แบบเรื้องรัง
การอักเสบ แบบฉับพลัน
การอักเสบแบบฉับพลัน เป็นที่รู้กันว่าเป็นการอักเสบช่วงสั้นๆ เกิดขึ้นอย่างรวดเร็ว และเป็นการทำงาน หรือการตอบสนองอย่างรวดเร็วของระบบอิมมูนเมื่อมีการบาดเจ็บ บาดแผล เกิดขึ้น อาการที่เห็นได้ง่ายๆ คือ มีอาการแดงบริเวณที่มีบาดแผล หรือมีการบาดเจ็บ ที่บ่งบอกว่ามีเลือด หรือน้ำเหลืองมาที่บริเวณนั้น เพื่อเป็นการสนับสนุนกระบวนการของการฟื้นฟู รักษาร่างกายตามธรรมชาติ
การอักเสบ แบบเรื้องรัง
การอักเสบ แบบเรื้อรัง เป็นอาหารที่เกิดขึ้นเป็นระยะเวลานานๆ ซึ่งเกิดมาจากการที่ร่างกายไม่สามารถจะฟื้นฟูร่างกาย หรือรักษาร่างกายให้หายจากการบาดเจ็บ ผลจากการอักเสบเรื้อรังจะทำให้เกิดเนื้อตาย มีรอบดำบริเวณที่เกิดการบาดเจ็บ และแข็ง เป็นรอยแผลเป็น เมื่อเป็นมากอาจะส่งผลกระทบต่อร่างกาย และกระตุ้นให้เกิดโรค แล้วอาจเป็นสารเหตุให้เกิดการเสียเชีวิตในที่สุด
สาเหตุของ การอักเสบ :
การแสดงอาการอักเสบ จะเกิดขึ้นเมื่อร่างกายได้รับการบาดเจ็บ สัมผัสกับสารพิษ การติดเชื้อ หรือการใช้ร่ายกายสมบุกสมบันจนเกิดไป
อาการ การอักเสบ ที่พบได้ชัดเจน มีดังต่อไปนี้ :
เกิดอาการแดง
มีอาการบวม
รู้สึกปวด หรือเจ็บ
รู้สึกร้อนๆ หรือชา
กดแข็งๆ ตึงๆ
สาเหตุทั่วไปของการอักเสบ ประกอบไปด้วย :
เกิดจากแบคทีเรีย เชื้อรา หรือ เชื้อไวรัส
เกิดจากการที่ร่างกายมีแผลเปิด
เกิดจากการสัมผัสรังสี แสง หรือ สารเคมี
การใช้อวัยวะ หรือกล้ามเนื้อนั้นๆ
เกิดจากการทำงานอย่างผิดปกติของร่างกายเอง เช่น การจดจำว่าอวัยวะปกติของร่างกายเป็นสิ่่งแปลกปลอม
ผลกระทบทางลบของการอักเสบ :
จากที่ได้กล่าวมาแล้วว่า ขณะที่ร่างกายมีการอักเสบที่เกิดขึ้นอย่างฉับพลัน หรือในช่วงเวลาระยะเวลาอันสั้น ให้ร่างกายเกิดกระบวนการซ่อมแซม การอักเสบอย่างต่อเนื่อง หรือหากมีการอักเสบชนิดเรื้อรัง ร่างกายจะมีการซ่อมแซมอย่างต่อเนื่อง ซึ่งเป็นสัญญานเตือนสภาวะของร่างกายที่บ่งบ่อกว่ามีความผิดปกติเกิดขึ้น
ถ้าการอักเสบนั้นยังคงอยู่เป็นระยะเวลานานๆ ก็สามารถนำไปสู่การเกิดโรค หรือ ทำให้เกิดการบาดเจ็บขึ้น ถ้าไม่ได้รับการรักษาที่เหมาะสม
อาการของอาการอักเสบ เป็นสาเหตุของการเจ็บป่วยที่หลากหลายได้เช่นกัน อาทิเช่น
โรคหลอดเลือด
โรคหัวใจ
โรคระบบทางเดินหายใจ
โรคเบาหวาน
โรคมะเร็ง
โรคอ้วน เป็นต้น
ได้มีการศึกษา และมีการกล่าวถึงการนำสมุนไพรมาใช้แทนยา เพื่อการลดอาการอักเสบ และสมุนไพรก็เป็นสารที่มาจากธรรมชาติ จึงปลอดภัยหากรับประทานเป็นระยะเวลานานๆ วันนี้แอดได้รวมรวมสมุนไพรสุดเจ๋ง ถึง 8 ชนิดด้วยกัน ที่มีความสามารถในการช่วยลดอาการอักเสบ
ลองมาดูกันค่ะ ว่ามีสมุนไพรอะไรบ้าง
-
ขิง Ginger
ขิง เป็น หนึ่งในสมุนไพรที่เป็นที่รู้จักในการลดอาการอักเสบ เป็นพืชที่มีการถูกนำมาใช้ไม่ว่าจะนำมาทำอาหาร หรือนำมาปรุงเป็นยาทั่วโลก ซึ่งขิงมีสารสำคัญเฉพาะตัว ที่เรียกว่า Gingerol และสาร Shogaol ซึ่งเป็นสารหลัก ที่ช่วยต้านอาการอักเสบ
มีงานวิจัยบางชิ้น บอกว่าผงขิง มีผลในการลดจำนวนของโปรตีนที่ก่อนให้เกิดการอักเสบที่ข้อกระดูก
สารสกัดจากขิง แสดงให้เห็นผลของการต้านการอักเสบ โดยการมีทดลองในหนูทดลองด้วยการให้ทานสารสกัดขิงวันละ 3 กรัม เป็นระยะเวลา 1 เดือน พบว่าการบาดเจ็บมีการลดลงอย่างเห็นได้ชัด ไม่ว่าจะเป็นการอักเสบที่ปอด และการสักเสบจากการติดเชื้อไวรัส
จาการทดลองในสัตว์นี้ ได้ใช้สารสกัดขิงที่ประกอบไปด้วนสารสำคัญ Shogaol ที่มีฤทธิ์ในการยับยั้งการสักเสบของปอดในหนูที่เป็นโรคหอบหืด นอกจากนั้นยังช่วยให้เกิดการผ่อนคลายของท่อทางเดินหายใจ
และยังมีอีกงานทดลองที่เป็นการใช้สารสกัดขิงที่ประกอบไปด้วยสารสำคัญ Gingerol ก็ให้ผลต้านการอักเสบเช่นเดียวกันของระบบทางเดินอาหาร โดยช่วยลดโปรตีนที่กระตุ้นให้เกิดอาการอักเสบ ในการทดลองพบว่าสาร Shogaol มีผลในการลดอาการบวม อาการอักเสบในหนู ซึ่งการบวมและอาการอักเสบเป็นสาเหตุให้เกิดการอักเสบที่ข้อกระดูก
อย่างไรก็ตาม การรับประทานขิงสกัด หรือขิงเองก็ยังไม่สามารถลดการอักเสบของข้อกระดูกได้อย่างชัดเจน เมื่อเทียบกับการรับประทานยาแก้ปวดลดการอักเสบของข้อกระดูกนะคะ
ถ้าให้กล่าวสรุปก็คือ งานวิจัยแสดงให้เห็นว่า ขิง มีคุณสมบัติที่ชัดเจนในการต้านอาการอักเสบ โดยเฉพาะการอักเสบของระบบทางเดินอาหาร
2. ขมิ้น Turmeric สมุนไพรอีกขนิด ที่ได้ชื่อว่ามีฤทธิ์ในการต้านการอักเสบ
ขมิ้นได้ชื่อว่าเป็นสมุนไพรที่กระตุ้น หรือทำให้อบอุ่น และช่วยจัดการการอักเสบที่บริเวณข้อกระดูก ที่กระเพาะอาหาร ขมิ้นเป็นพืชในกลุ่มขิง พบมากในเขตพื้นที่ร้อนชื่้น แถบเอเชียตะวันออกเชียงใต้ และก็พบมากในประเทศไทยของเราด้วย
มีการศึกษาในคน 4-5 คน ด้วยการรับประทานขมิ้น 375 มิลลิกรัม วันละ 3 ครั้ง ต่อวัน พบว่าขมิ้นให้ผลอย่างชัดเจนในการรักษาอาการอักเสบในดวงตา
และยังมีงานวิจัยที่พบว่า ขมิ้นชัน แคผซูลช่วยในการลดการอักเสบของลำไส้ใหญ่
3. กระเทียม Garlic
กระเทียมจัดว่าเป็นหนึ่งในสมุนไพรที่ยอดเยี่ยมมากในการลดอาการอักเสบ
มีงานวิจัยที่ค้นพบว่า สารสกัดจากกระเทียม ช่วยในการลดอาการอักเสบในกลุ่มคนที่มีน้ำหนักตัวสูง โดยพบกว่า หากมีการรับประทานกระเทียม เป็นระยะเวลา 6 สัปดาห์ พบว่ามีส่วนช่วยลดระบบอิมมูนที่ถูกกระตุ้นให้เกิดการอักเสบในร่างกาย
ยังมีการศึกษาในกลุ่มผู้ป่าวยที่เป็นโรคไต พบว่าการรับประทานสารสกัดกระเทียม วันละ 2 ครั้งเป็นเวลา 8 สัปดาห์ ให้ผลชัดเจนในการลดอาการอักเสบ และยังพบอีกด้วยว่าการรับประทานสารสกัดกระเทียมก็ไม่ส่งผลกระทบอันเป็นอันตรายต่อร่างกาย จึงกล่าวได้ว่าการับประทานสารสกัดกระเทียบปลอดภับและให้ผลดีในการต้านอาการอักเสบ ฟังแล้วทำให้รีบเข้าครัวไปหากระเทียมมารับประทานกันเลยทีเดียว
มีการทดลองทางคลินิค ในกลุ่มผู้ที่มีปัญหาเรื่องสุขภาพ พบว่าการรับประทานสารสกัดจากกระเทียมช่วยใหนการลดการอักเสบจากการเป็นไข้หวัด โดยกระเทียมช่วยเพิ่มความสามารถของระบบภูมิคุ้นกัน และเปลี่ยนการตอบสนองของกระบบภูมิคุ้มกัน จึงทำให้ลดอาการรุ่นแรงของโรคลงได้
กล่าวโดยสรุปได้ว่า กระเทียม ช่วยลดการตอบสนองเรื่องการอักเสบของร่างกาย
4. พริกไทยดำ Black Pepper
พริกไทยดำ (Piper nigrum L.) ยอมรับกันอย่างแร่หลายว่าเป็นเทพแห่งเครื่องเทศ และเป็นที่นิยมใช้กันแพร่หลายไปทั่วโลก ในอดีตกาลมนุษย์ใช้พริกไทยดำในการรักษาภาวะของโรคบางชนิด เช่น หอบหืด ท้องเสีย และอาการต่างๆของโรคกระเพาะอาหาร มีงานวิจัยบางชิ้นที่แนะนำให้ใช้พริกไทยดำ ซึ่งมีสารสำคัญ ชื่อ Piperine เพื่อลดอาการอักเสบของร่างกาย
มีการศึกษาในสัตว์ที่มีการอักเสบของข้อต่อในร่างกาย พบว่ สาร Piperine จะช่วยลดอาการบวมของข้อ และการอักเสบ ที่มีสาเหตุจากการหลั่งสารเคมีภายในร่างกาย เช่นสารชนิดนั้นมีผลทำให้เกิดการอับเสบ เช่น สาร IL-1β, TNF-α, และสารโพสตราแแกรนดิน อี2 prostaglandin E2 (PGE2)
อย่างไรก็ตาม การศึกษาวิจับในคนยังมีค่อนข้างน้อยที่เศึกษากี่ยวกับคุณสมบัติของพริกไทยดำในการต้านอาการอับเสบของข้อกระดูก เรายังคงเป็นกำลังใจและยังคงรอให้นักวิจัยทางวิทยาศาสตร์ศึกษาวิจัยเพิ่มเติมเกี่ยวกับผลของพริกไทยดำ
พริกไทยดำมีประโยชน์หลากหลายมาก ไม่ว่าจะเป็นการนำมาใช้ปรุงใส่ในอาหารที่เรารับประทาน ซึ่งเข้าเป็นการทำให้อาหารอร่อยขึ้้นและเข้ากันได้อย่างลงตัวมาก ไม่ว่าจะเป็นอาหารจานผัก เนื้อสัตว์ ปลา อาหารประเภทซุป หีรือพาสต้าต่างๆ
สรุปแล้ว พริกไทยดำ ที่มีสารสำคัญชื่อ Piperine มีงานวิจัยในหลอดทดลอง และในสัตว์ ที่พบว่ามีผลช่วยลดการอักเสบของข้อกระดูก อย่างไรก็ตามเรายังคงรองานวิจัยในคนเพิ่มเติมเพื่อยืนยันผล
5.การพลู clove
กานพลู มีสารสำคัญอย่างหนึ่งที่ค่อนข้างพบอย่างเฉพาะ ที่เรียกว่า ยูจีนอน Eugenol สารสำคัญชนิดนี้มีฤทธิ์ คล้ายกับสารที่ชื่อ ซินนามาลดีไฮด์ Cinnamaldehyde เหมือนอบเชย
สาร Eugenol ทำงานโดยยับยั้งเอมไซม์ที่มีหน้าที่กระตุ้นให้เกิดการอักเสบ คล้ายกับเอมไซม์กลุ่ม NSAIDs จึงทำให้กานพลู หรือน้ำมันกานพลูมีฤทธิ์ในการต้านการอักเสบตามธรรมชาติ
6. ชาเขียว Green Tea
ชาเขียว Camellia sinensis L. เป็นที่นิยมอย่างมากในหลายประเทศ และเราก็เชื่อกันว่ามีประโยชน์ต่อสุขภาพมากเช่นเดียวกัน ชาเขียวเป็นพืชที่อุดมไปด้วยสารประกอบที่ดีต่อสุขภาพ ในกลุ่ม Polyphenols โดยเฉพาะสาร epigallocatechin-3-gallate (EGCG) มีการศึกษาที่เกี่ยวข้องแสดงให้เห็นว่าสารประกอบนี้มีประโยชน์ต่อสมอง และหัวใจ หรือแม้กระทั่งอาจช่วยลดไขมัน และลดอาการอักเสบภายในร่างกาย
มีการศึกษาในสัตว์ทดลอง และในหลอดแก้ว แสดงให้เห็นว่าสาร EGCG ช่วยลดสัญญาณที่เกี่ยวข้องกับการอักเสบ ในผู้ป่วยกลุ่มอาการโรคทางเดินอาหาร
แลยังมีงานวิจัยชิ้นหนึ่งในกลุ่มคนที่มีภาวะลำไส้ใหญ่ไม่ตอบสนองต่อการรักษา โดยการให้รับประทานอาหารเสริมที่มี EGCC ทุกวัน เป็นระยะเวลา 56 วัน พบว่ามีอาการทางเดินอาหารดีขึ้นอย่างเห็นได้ชัดถึง 58% เมื่อเปรียบเทียบกับกลุ่มคนที่ไม่ได้ร้บประทานชาเขียวร่วมด้วย
ชาเขียวที่มีสารประกอบ Polyphenol ที่พบว่ามีประโยชน์ในการต้านภาวะการอับเสบ เช่น การอักเสบของข้อกระดูก โรครูมาตอยด์ อาการหลงลืมอัลไซเมอร์ เหงือกอักเสบ หรือแม้กระทั่งภาวะโรคมะเร็ง
ชาเชียว มีการนำมาใช้ได้หลากหลายในกลุ่มชา หรือแม้แต่นำมาทำในรูปอาหารเสริม ซึ่งช่วยในการต้านอาการอับเสบได้ด้วยจากการที่มีสารสำคัญ ที่เรียกว่าสารกลุ่ม Polyphenols โดยเฉพาะที่เรียกว่าสาร EGCG
7. อบเชย Cinnamon อบเชยก็เป็นสมุนไพรอีกชนิดที่มีผลในการต้านอาการอักเสบ
มีงานวิจัยที่ศึกษาในปี 2012 พบว่าอบเชยมีคุณสมบัติอย่างเด่นชัดในการต้านการอักเสบ คุณสมบัตินี้มาจากสารสำคัญที่พบในอบเชย คือ Phytochemical , Cinnamaldehyde และ สาร Cinnamic aldehyde
อีกงานวิจัย พบว่าน้ำมันหอมระเหยที่อยู่ในอบเชย ช่วยลดการผลิตกรดไนตริก จึงช่วยลดการเกิดโปรตีนของการอักเสบ อย่างไรก็ตามการยืนยันว่าอบเชยช่วยลดอาการอักเสบยังต้องศึกษาและค้นคว้าเพือ่มเติมเพื่อยืนยันผลให้ชัดเจนมากขึ้น
สรุปกันอีกครั้ง ภาวะการอักบเสบชนิดเรื้อรับ ส่งผลเสียต่อสุขภาพมากมายตามที่แอดได้เล่ามาให้ฟัง การอักเสบมีปัจจัยที่ส่งเสริมมากมาย การป้องกันอาการอักเสบเรื้อรังต้องเรียกว่า เช่น พฤติกรรมการกินอาหารที่สะอาด การออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ ซึ่งมีส่วนช่วยให้ร่างกายเรามีสุขภาพที่ดี การรับประทานสมุนไพรจากธรรมชาติก็เป็นทางเลือกหนึ่งที่ช่วยลดการอักเสบ และช่วยสร้างสมดุลให้แก่ร่างกาย
การศึกษาทางคลินิคที่แอดได้รวบรวมมาให้นั้น ก็แสดงให้เห็นแล้วว่าสมุนไพรที่กล่าวมา เป็นสมุนทางเลือกที่ดีที่สุดในการลดอาการอักเสบ อย่างไรก็ตามในการพิจรณาใช้สมุนไพรเป็นอาหารเสริมยังคงต้องปรึกษาแพทย์ หรือเภสัชกรก่อนนะคะ