ฟ้าทะลายโจร เป็นสมุนไพรที่ได้ชื่อว่าเป็นสมุนไพรสร้างภูมิคุ้มกัน แก้ไข้หวัด แก้ไข้ มีการนำมาใช้ยาวนาน โดยให้รสขม จนทำให้นึกถึงสำนวนหวานเป็นลม ขมเป็นยา ในช่วงที่มีการระบาดของโรคไวรัส โควิด 19 มีการนำศึกษาและนำฟ้าทะลายโจรมาใช้มากมายในแก้ไข้หวัด แก้ไข้ จากการติดเชื้อไวรัสโควิด 19 ทำให้ทราบปริมาณการใช้ที่เหมาะสม เพื่อให้การนำไปใช้อย่างมีประสิทธิภาพแล้วนั้น เราก็ต้องใส่ใจเลือกใช้ให้เหมาะด้วย ดั้งนั้นเรื่องข้อควรระวังในการใช้ฟ้าทะลายโจรก็เป็นอีกหัวข้อน่าสนใจ บทความนี้เราได้รวมรวมข้อควรระวังมาให้เพื่อเป็นแนวทางการเลือกใช้ฟ้าทะลายโจรกันนะคะ
ฟ้าทะลายโจร
ขนาดการใช้ฟ้าทะลายโจร
7 ข้อควรระวังเมื่อใช้ฟ้าทะลายโจร
ผลข้างเคียงจากการใช้ฟ้าทะลายโจร
ฟ้าทะลายโจร
มีชื่อสามัญว่า Kariyat และมีชื่อทางวิทยาศาสตร์ว่า Andrographis paniculata (Burm f.) จัดในวงศ์ Acanthaceae ฟ้าทะลายโจรเป็นพืชลุ้มลุก ปลูกง่าย ลำต้น สูงประมาณ 30-60 เซนติเมตร ลำต้นตั้งตรง ลักษณะใบเป็นใบเดี่ยว สีเขียวอ่อน เมื่อแก่ใบจะสีเขียวเข้มและเป็นมัน ลักษณะดอกเป็นดอกสีขาว ออกที่ปลายกิ่ง และซอกใบ ผลเป็นผักทรงกระบอก เมล็ดขนาดเล็กสีดำ
ส่วนที่นำมาใช้สร้างภูมิคุ้มกัน แก้ไข้หวัด ได้แก่ ส่วนของใบ หรือทั้งต้น และส่วนของดอก จากการศึกษาพบว่าช่วงอายุฟ้าทะลายโจรตอนกำลังมีดอก มีสารสำคัญมากที่สุด ซึ่งสารสำคัญในฟ้าทะลายโจรมีด้วยกัน 3 กลุ่มใหญ่ คือ สารเอนโครกราโฟไลด์ Andrographolide ซึ่งเป็นสารสำคัญตัวเอกเลยค่ะ ที่ช่วยในการสร้างภูมิคุ้มกันร่างกาย สารสำคัญตัวที่สองคือ สารนีโอเอนโดรกราโฟไลด์ Neo- Andrographolide และสารตัวที่สามคือ สาร 14 ดีอ๊อกซี่เอนโดรกราโฟไลด์14-Andrographolide
ฟ้าทะลายโจร นำมาใช้มานานและให้สรรพคุณช่วยเรื่อง ลดอาการท้องเสีย แก้ไข้หวัด บรรเทาอาการ ไอ หวัด และใช้แก้ไข้ที่มีอาการตัวร้อน ยิ่งในช่วงที่มีการระบาดของเชื้อโควิด 19 มีการนำฟ้าทะลายโจรมาใช้ในการรักษาผู้ติดเชื้อที่ไม่มีอาการ และผู้ที่มีอาการน้อยหลังติดเชื้อ(ปอดยังไม่อักเสบ) หรือผู้ป่าวยกลุ่มสีเขียว
แล้วฟ้าทะลายโจรออกฤทธิ์อย่างไรในการสร้างภูมิคุ้มกันร่างกาย และแก้ไข้หวัด หรืออาการไข้ สำหรับผู้ติดเชื้อโควิด 19 พบว่า สารสำคัญในฟ้าทะลายโจรที่เชื่อ เอนโดรกราฟโฟไลด์ จะทำหน้าที่ยับยั้งการเพิ่มจำนวนของเชื้อไวรัส โควิด 19 ขณะเดียวกันก็ลดอาการอักเสบ ซึ่งการลดการเพิ่มขึ้นของจำนวนไวรัส และลดการอักเสบในร่างกาย ทำให้อาการแสดงหลังจากที่เราได้รับเชื้อ ไวรัสโควิด 19 ลดลง เช่น อาการไข้ อาการไอ เจ็บคอ แล้วฟ้าทะลายโจรก็ช่วยในการสร้างภูมิคุ้มกันให้แก่ร่างกายด้วย จึงทำให้ผู้ป่วยอาการลดลง และหายได้เร็ว
เมื่อเราทราบสรรพคุณของฟ้าทะลายโจร ในการสร้างภูมิคุ้มกัน ลดอาการหวัด อาการไข้แล้ว แล้วเราจะนำฟ้าทะลายโจรมาใช้อย่างไร ให้ได้ประโยชน์มากที่สุด และเรามีข้อควรระวังในการใช้ฟ้าทะลายโจรอย่างไรบ้าง รวมถึงการสังเกตอาหารข้างเคียงหลังจากใช้
ขนาดการใช้ฟ้าทะลายโจร
ฟ้าทะลายโจร นิยมอย่างมากในการนำมาใช้แก้หวัด แก้ไข้ โดยเฉพาะคนที่ติดเชื้อโควิด พบว่าฟ้าทะลายโจรแนะนำให้ใช้ในผู้ที่ติดเชื้อโควิด 19 ด้วย ลองมาดูค่ะปริมาณแนะนำในการใช้ฟ้าทะลายโจรกันค่ะ
- สำหรับผู้ป่วยที่เป็นหวัด หากต้องการใช้ฟ้าทะลายโจร ปริมาณสารสำคัญที่แนะนำให้รับประทานนั้น คือ 60 มิลลิกรัมต่อวัน สามารถแบ่งรับประทานได้ ครั้งละ 20 มิลลิกรัม ก่อนอาหาร 3 เวลา เป็นระยะเวลา 5 วัน
- สำหรับผู้ป่วยที่ได้รับยืนยันแล้วว่าติดเชื้อไวรัสโควิด 19 แล้ว เช่น ผู้ที่ผลตรวจ ATK เป็นบวก หรือผล RTPC ให้ผลยืนยันว่าติดโควิด 19 ทั้งกลุ่มผู้ติดเชื้อโควิด 19 แล้ว แต่ไม่แสดงอาการ หรือผู้ที่อาการไม่รุนแรง ไม่มีปอดอักเสบ ไม่มีโรคประจำตัวร่วมด้วย ไม่มีปัจจัยเสี่ยง หรือ ผู้ที่สัมผัส ใกล้ชิด กับผู้ที่ติดเชื้อโควิด 19 ซึ่งคาดว่าเป็นกลุ่มที่มีความเสี่ยงสูง และมีโอกาสติดเชื้อโควิด 19 ก็คือ ผลตรวจโควิด 19 ยังเป็นลบ ปริมาณแนะนำจากกรมการแพทย์แผนไทย และการแพทย์ทางเลือก
- สำหรับผู้ใหญ่หรือผู้ที่มีน้ำหนักตัว มากกว่า 50 กิโลกรัมขึ้นไป รับประทานสารสกัดฟ้าทะลายโจรที่มีสารเอนโครกราโฟไลด์ ในปริมาณ 180 มิลลิกรัมต่อวัน โดยแบ่งกันวันละ 3 ครั้ง ก่อนอาหาร และรับประทานต่อเนื่องกันเป็นระยะเวลา 5 วัน และห้ามเกินจากนี้
- สำหรับเด็กเล็ก ที่มีอายุ 4-11 ขวบ การรับประทานฟ้าทะลายโจรต้องปรับตามขนาดของน้ำหนักร่างกาย โดยมีคำแนะนำว่าให้ใช้ในสารสกัดเอนโดกราฟโฟไลนด์ ขนาด 3-3.5 มิลลิกรัมต่อน้ำหนักตัว 1 กิโลกรัมต่อวัน โดยแบ่งให้กินวันละ 3-4 ครั้ง ส่วนเด็กที่มีน้ำหนักตัวมากกว่า 50 กิโลกรัม สามารถให้ขนาดยาฟ้าทะลายโจร เหมือนกันการใช้ในผู้ใหญ่ได้เลยค่ะ
จะเห็นว่าคำแนะนำในการใช้ฟ้าทะลายโจรในการสร้างภูมิคุ้มกันให้กับ ผู้ที่เป็นหวัด หรือติดเชื้อไวรัสโควิด19 นั้น มีการกล่าวถึงปริมาณการใช้ สารสกัดเอนโดรกราฟโฟไลนด์ เช่น ปริมาณแนะนำสารแอนโดรกราโฟไลด์ ในผู้ใหญ่ ให้ใช้ 60 มิลลิกรัมต่อวันสำหรับอาการหวัด และ180 มิลิกรัมต่อวันสำหรับผู้ที่ติดเชื้อไวรัสโควิด 19 หรือกลุ่มผู้ที่เสี่ยงสูง ก็เลยมีข้อสงสัยว่า แล้วเราต้องรับประทานฟ้าทะลายโจรที่มีจำหน่ายในร้านขายยา กี่แคปซูล ต่อครั้ง และต่อวัน
ยาแคปซูลที่ทำจากสารสกัดฟ้าทะลายโจร ที่ทำมาจากสารสกัดฟ้าทะลายโจร หรือยาผงบด ที่มีการระบุปริมาณสารแอนโดรกราฟโฟไลสด์ ไม่น้อยกว่า 12 มิลลิกรรม ต่อแคปซูล ก็ให้รับประทานครั้งละ 5 แคปซูล( 60 มิลลิกรัม) ก่อนอาหาร วันละ 3 ครั้ง แค่ 5 วัน
สำหรับยาแคปซูลฟ้าทะลายโจร ที่มีการระบุ % ของสารสกัดแอนโดรกราฟโฟไลนด์ ไม่น้อยกว่า 2% เราต้องสังเกตว่า ขนาดแคปซูลนั้นกี่มิลิกรัม เช่น หากระบุขนาดแคปซูล 400 มิลลิกรัม นั่นหมายความว่า ใน 1 แคปซูล มีสารแอนโดรกราโฟไลนด์ 8 มิลลิกรัม ดังนั้น หากเราต้องการให้ได้ 180 มิลลิกรัม ต่อวัน หรือ 22 แคปซูล ต่อวัน เราสามารถแบ่งรับประทานได้ 7 แคปซูล ก่อนอาหาร 3 เวลา เป็นระยะเวลา 5 วัน
หากไม่ได้ระบุปริมาณแอนโดรกราฟโฟไลดน์ เราก็สามารถอ่านบนฉลากได้เลยค่ะ ว่าแนะนำให้รับประทานครั้งละกี่แคปซูล ตอนไหนบ้าง แต่สิ่งที่ต้องเน้นก่อนซื้อหามารับประทานคือ ต้องอ่านฉลากให้ชัดเจน และเลือกสินค้าที่มี อ.ย. นะคะ
7 ข้อควรระวังเมื่อใช้ฟ้าทะลายโจร
การนำฟ้าทะลายโจรมาใช้ในการแก้ไข้หวัด ลดอาการหวัด หรืออาการจากการติดเชื้อไวรัสโควิด 19 เพื่อให้ได้ผลดีในการลดอาการ แนะนำให้มีการรับประทานฟ้าทะลายโจรในช่วง 3 วัน แรก หรือ 72 ชั่วโมงหลังจากพบว่าติดเชื้อ จะทำให้ได้ผลการแก้ไข้หวัดได้อย่างรวดเร็ว แล้วอาการก็จะไม่มาก
อย่างไรก็ตาม การหาซื้อฟ้าทะลายโจรมารับประทานเพื่อรักษา หรือลดอาการจากการติดเชื้อไวรัส โควิด 19 ก็มีข้อควรระวังนะคะ
- ไม่ควรใช้ฟ้าทะลายโจรเกินปริมาณที่แนะนำต่อวัน หรือ เกิน 180 มิลลิกรัม ต่อวัน หรือใช้ติดต่อกันเกิน 5 วัน เพระจะทำให้กล้าม เนื้อแขน-ขามีอาการชาหรืออ่อนแรง และผลข้างเคียงอื่น ๆ โดยเฉพาะผู้ที่มีโรคประจำตัวอยู่แล้ว
- หากมีความต้องการรับประทานฟ้าทะลายโจรเพื่อป้องกันหวัด หรือ เชื้อไวรัสโควิด 19 ในช่วงที่มีการระบาด ก็สามารถรับประทานได้ วันละ 1 แคปซูล วันเว้นวัน และไม่ควรใช้นานเกิน 3 เดือน
- สำหรับหญิงตั้งครรภ์ หรือคิดว่าเรากำลังตั้งครรภ์ หรือกำลังวางแผนตั้งครรภ์ มีข้อห้ามใช้ฟ้าทะลายโจร เนื่องจากฟ้าทะลายโจรทำให้มดลูกมีการบีบตัว จึงทำให้เสี่ยงที่จะมีอาการแท้ง หรือคลอดก่อนกำหนด
- ไม่ควรใช้ร่วมกับยาที่ผ่านกระบวนการเมตาบอลิซึม ผ่านเอนไซม์ Cytochrome P450 (CYP 450) เนื่องจากฟ้าทะลายโจรมีฤทธิ์ยับยั้งเอนไซม์ CYP 1A2, CYP 2C9 และ CYP 3A4 เช่น ยาละลายลิ่มเลือด Warfarin เนื่องจากฟ้าทะลายโจรจะทำให้การกำจัดยาลดลง จึงทำให้ยาอยู่ในร่างกายนาน จึงทำให้เลือดออกง่าย เลือดหยุดไหลยาก
- ผู้ที่ป่วยเป็นโรคเรื้อรัง หากสนใจรับประทานเพื่อลดอาการ จากการติดเชื้อไวรัส โควิด 19 ควรปรึกษาแพทย์ เนื่องจากฟ้าทะลายโจรอาจไปทำปฏิกิริยายากับยาที่ทานอยู่ หรือไปเสริมฤทธิ์กัน
- ข้อควรระวังในการใช้ ผู้ที่มีความดันโลหิตต่ำไม่ควรใช้ฟ้าทะลายโจร เพราะฟ้าทะลายโจรมีสรรพคุณในการลดความดันโลหิตอยู่แล้ว ซึ่งถ้าหากใช้ฟ้าทะลายโจรอาจจะทำให้เกิดอาการหน้ามืด วิงเวียนศีรษะ หรือมีอาการมึนงง วิธีการแก้ก็คือให้หยุดใช้ทันที หลังจากนั้น 3-4 ชั่วโมงอาการก็จะดีขึ้นเอง เพราะตัวยาสามารถถูกขับออกไปได้และไม่ตกค้างในร่างกาย
- การใช้สมุนไพรฟ้าทะลายโจรควรใช้ตามคำแนะนำของผู้ประกอบวิชาชีพเวชกรรม
ผลข้างเคียงจากการใช้ฟ้าทะลายโจร
ในบางคนอาจไม่มีอาการจากผลข้างเคียงจากการใช้ฟ้าทะลายโจร หากมีผลข้างเคียงอาการที่แสดงนั้น อาจมีมากหรือน้อยแตกต่างกันไป เพื่อให้เราสังเกตตัวเอง จากที่รวบรวมมาได้ อาการมีดังนี้
- ฟ้าทะลายโจรอาจทำให้เกิดการเบื่ออาการ มวนท้อง ท้องเดิน คลื่นไส้ อาเจียน เวียนศรีษะ อ่อนเพลีย แต่อาการเหล่านี้สามารถหายได้นะคะ หากไม่รุนแรงมากให้หยุดยา ดื่มน้ำมากๆเพื่อให้ร่างกายขับสารสำคัญของฟ้าทะลายโจรออกทางปัสสาวะ
- ในบางคนที่แพ้ฟ้าทะลายโจร อาจมีอาการแสดงทางผิวหนังก็เป็นไปได้ เช่น ผื่น ลมพิษ หน้าบวม เมื่อสังเกตเห็นอาการผิดปกติ ให้หยุดการรับประทานฟ้าทะลายโจร และพบหมอ
- หากมีอาการหน้ามืด วิงเวียนศีรษะ หรือมีอาการมึนงง วิธีการแก้ก็คือให้หยุดใช้ทันที หลังจากนั้น 3-4 ชั่วโมงอาการก็จะดีขึ้นเอง เพราะตัวยาสามารถถูกขับออกไปได้และไม่ตกค้างในร่างกาย
ฟ้าทะลายโจร เป็นสมุนไพรที่ได้ชื่อว่าเป็นสมุนไพรสร้างภูมิคุ้มกัน แก้ไข้หวัด แก้ไข โดยช่วงนี้ที่มีการระบาดของโรคไวรัส โควิด 19 มีการนำฟ้าทะลายโจรมาใช้มากมายในแก้ไข้หวัด ทั้งในการป้องกัน และลดการ หากนำมารับประทาน ก็ให้รับประทานตามขนาดแนะนำนะคะ และระยะเวลา ไม่เกินที่กำหนด อย่างไรก็แล้วแต่ก่อนการนำมาใช้ควรศึกษาข้อควรระวังเพื่อให้ผลจากการใช้ฟ้าทะลายโจรมีประสิทธิภาพ และปลอดภัยกับเราที่สุด หากมีข้อสงสัย หรือสนใจหาซื้อฟ้าทะลายโจรบดผง หรือฟ้าทะลายโจรแห้ง สามารถติดต่อสอบถามข้อมูลได้นะคะ